انواع آبسه دندان و روش های درمان آن

انواع آبسه دندان و روش های درمان آن یکی از موضوعات مهم در حوزه دندانپزشکی است که به عنوان یک بیماری موقتی شناخته می‌شود و فورا باید درمان شود. آبسه یک حفره یا بافت چرکی است که در اثر عفونت باکتریایی در اطراف ریشه های دندان ایجاد می‌‌شود.

تورم برآمده مانند جوش در نزدیکی دندان ایجاد می‌شود. این آبسه‌ها نشانه آشکار عفونت است. سایر علائم آبسه دندان می‌تواند طعم بد یا بوی بد دهان باشد. برای اطلاعات بیشتر در این خصوص، مطالعه ادامه این مقاله به شما توصیه می‌شود.

آبسه دندان چیست؟

آبسه دندان همانند یک آلارام عمل می‌کند که خبر می‌دهد زیر دندان‌ها اوضاع از چه قرار است. این حفره‌ کوچک بافتی از چرک است که می‌تواند در قسمت‌های مختلف دندان در اثر عفونت باکتریایی ایجاد شود. معمولا دندانی که عفونت دارد با درد شدیدی همراه است که در برخی اوقات درد آن به گوش یا گردن هم می‌رسد.

باکتری‌ها معمولا از طریق یک حفره وارد پالپ دندان می‌شوند. دقت کنید که پالپ به بخش نرم و داخلی دندان شما اشاره دارد. زمانی که یک جسم خارجی مانند پوسته پاپ کورن یا هر ماده غذای دیگر، در لثه های شما فرو می‌رود، باعث ایجاد آبسه در دهان شما می‌شود. اگر دندانی که عفونت دارد، درمان نشود، می‌تواند به یک بیماری جدی تبدیل شود.

انواع آبسه دندان کدامند؟

آبسه های دندانی انواع مختلفی دارند که باتوجه به محل ایجاد آن نام‌گذاری می‌شوند. 3 نوع از رایج‌ترین آن‌ها عبارتند از:

آبسه پری آپیکال (Periapical Abscess)

این نوع ازعفونت در انتهای ریشه دندان ایجاد می‌شود. در واقع عفونت در ریشه دندان قرار دارد و از طریق استخوان دندان به قسمت لثه هم می‌رسد. آبسه‌هایی که در کنار ریشه دندان و انتهای تاج قرار می‌گیرند، آبسه پری آپیکال نام دارند.

آبسه پریودنتال (Periodontal Abscess)

آبسه پریودنتال زمانی ایجاد می‌شود که یک ضایعه خارجی در دندان شما گیر کند و به واسطه دردی که دارد، شما را در وضعیت اورژانسی قرار دهد. در این موارد هرچه سریع‌تر برای خروج ان به دندانپزشک مراجعه کنید.

 آبسه ژنژیوال (Gingival Abscess)

شاید بتوان گفت که رایج‌ترین نوع آبسه، ژنژیوال است. این نوع از آبسه دندان که به آبسه لثه هم معروف است که به علت پوسیدگی، شکستگی‌های جزئی و استفاده نادرست از مسواک ایجاد می‌شود.

آبسه دندان عقل

دندان های عقل که در قسمت عقبی دهان قرار دارند معمولا به صورت نهفته بوده یا به سرعت دچار پوسیدگی می شوند زیرا به دلیل موقعیت بد، تمیز کردن آن ها بسیار دشوار است. از همین رو، احتمال بروز آبسه در این دندان ها بیشتر از دندان های جلویی است.  تورم لپ ها، بوی بد دهان و احساس درد هنگام جویدن مواد غذایی با دندان های عقبی می تواند از نشانه های بروز آبسه دندان عقل باشد که باید توسط دندانپزشک بررسی شده و درمان مناسب برای شما تجویز شود.

آبسه دندان بعد از عصب کشی

گاهی ممکن است بعد از عصب کشی دندان دچار آبسه شوید. این مشکل ممکن است به دلیل نشت مواد عصب کشی به ریشه دندان، باقی ماندن عفونت یا استریل نبودن تجهیزات دندانپزشکی ایجاد شود. در صورت مشاهده چنین حالتی در اولین فرصت به دندانپزشک مراجعه کنید تا وضعیت  شما را بررسی کرده و از بروز مشکلات جدی تر پیشگیری کند.

علائم آبسه دندان چه مواردی است؟

علامت اصلی آبسه، درد ضربان دار در نزدیکی دندان یا در لثه است. درد معمولا به طور ناگهانی ایجاد می‌شود و با گذشت زمان افزایش پیدا می‌کند.

علائم دیگر آبسه دندان عبارتند از:

• دندان درد یا درد شدید در لثه

• قرمزی داخل دهان یا خارج از دهان روی صورت یا فک

• حساسیت به غذا و نوشیدنی سرد یا گرم

• مشکل در باز کردن دهان و جویدن غذا
• تورم یا حساسیت در غدد لنفاوی گردن یا زیر فک 
• دردی که با دراز کشیدن بدتر می‌شود

• تغییر رنگ یا لق شدن دندان‌ها
• لثه های متورم و قرمز
• درد هنگام جویدن یا گاز گرفتن یا مشکل در بلع و نوشیدن

• بوی بد و طعم بد دهان
• دردی که به گوش، فک یا گردن شما می‌رسد

دقت کنید که اگر آبسه پاره شود، بلافاصله درد شما بهبود پیدا خواهد کرد. همچنین ممکن است با تخلیه چرک متوجه طعم بد ناگهانی در دهان خود شوید.

عوامل موثر در ایجاد آبسه دندان کدامند؟

به طور کلی ورود باکتری به دندان یا لثه علت آبسه دندان است. با این حال نحوه ایجاد آن به نوع آبسه هم بستگی دارد.

آبسه های دندانی معمولا زمانی اتفاق می افتد که در هنگام عفونت در دهان، چرک زیر دندان یا لثه شما جمع شود.

شما ممکن است دچار آبسه شوید اگر:

• شما در حال انجام رادیوتراپی یا شیمی درمانی هستید
• به دندان، لثه یا دهان شما به هر نحوی آسیب رسیده است
• پوسیدگی دندان یا بیماری لثه دارید
• دندانی دارید که به درستی از لثه شما بیرون نیامده است (دندان نهفته)
• از خوراکی های شیرین بیش از حد استفاده می کنید.
• مبتلا به بیماری های خاص مانند سرطان یا دیابت هستید و داروهای خاص مصرف می کنید.
• بهداشت دهان و دندان خود را به درستی رعایت نمی کنید.
• به دلیل ضربه یا آسیب دچار شکستگی، لق شدن یا ترک خوردگی دندان شده اید.

آبسه دندان چگونه درمان می‌شود؟

درمان آبسه بر پاکسازی عفونت و تسکین درد متمرکز است. بسته به علائم شما، دندانپزشک شما ممکن است با اشعه ایکس دندان شروع کند. این به آن‌ها کمک می‌کند تا ببینند که آیا عفونت به مناطق دیگر سرایت کرده است یا خیر. بسته به نوع و شدت عفونت، روش‌ درمان آن می‌تواند متفاوت باشد، روش‌های درمان آبسه دندان شامل موارد زیر است:

روش اول

برای تخلیه آبسه دندانپزشک شما یک برش کوچک در لثه ایجاد می‌کند تا چرک را تخلیه کند. آن‌ها با محلول‌های مشخصی قسمت‌های عفونی را شستشو می‌دهند. از این روش زمانی استفاده می‌شود که آبسه روی لثه است و نزدیک تاج دندان قرار ندارد.

روش دوم

زمانی که آبسه نزدیک ریشه دندان است، کار سخت‌تر می‌شود و باید جراحی آبسه دندان انجام شود. در این روش قسمت آسیب دیده باز می‌شود تا هرگونه پالپ عفونی و آبسه تخلیه شود. است. دندانپزشک شما محفظه پالپ را نگه می‌دارد و کانال ریشه را پر می‌کند. دندانپزشکان ممکن است روی دندان شما را با روکش بپوشانند تا استحکام آن را تقویت کنند. معمولا انجام روکش دندان در یک جلسه جداگانه انجام می‌شود. برای اطلاعات بیشتر می‌توانید مقاله جراحی لثه را بخوانید.

روش سوم

کشیدن دندان روش دیگر درمان آبسه است. درواقع اگر دندان بیش از حد آسیب ببیند، دندانپزشک شما ممکن است مجبور شود تا آن را قبل از تخلیه آبسه بکشد و سپس شروع به درمان کند. معمولا این نوع بسیار پیشرفته آبسه محسوب می‌شود و دندانپزشک چاره‌ای جز کشیدن دندان ندارد.

روش چهارم

آنتی بیوتیک برای آبسه دندان روش دیگر درمان این مشکل است. اگر عفونت به خارج از ناحیه مدنظر گسترش پیدا کند دندانپزشک درمان شما را از طریق قرص آبسه دندان انجام خواهد داد. اگر سیستم ایمنی ضعیفی داشته باشید، ممکن است دندانپزشک آنتی بیوتیک های خوراکی را برای کمک به رفع عفونت برای شما تجویز کند. داروی آبسه دندان می‌تواند گیاهی یا شیمیایی باشد؛ به این معنی که هر دو مورد آن جز گزینه‌های درمانی محسوب می‌شود.

اگر نمی‌توانید فورا به دندانپزشک خود مراجعه کنید، بهتر است از یک داروی ضد التهابی بدون نسخه مانند ایبوپروفن (ادویل، موترین) برای کاهش درد استفاده کنید. شستشوی دهان با آب نمک گرم هم می‌تواند کمک کننده باشد.

روش پنجم

زمانی که آبسه دندان شما در اثر ورود یک جسم خارجی به داخل دهان شما ایجاد می‌شود، دندانپزشک به جای آسیب به دندان عامل اصلی ایجاد را از دهان شما خارج می‌کند. درحقیقت جسم خارجی را از دندان خارج می‌کند تا التهاب دندان و لثه کاهش پیدا کند. در نهایت دندانپزشک با استفاده از محلول نمکی قسمت موردنظر را شستشو می‌دهد.

کارهایی که درد ناشی از آبسه دندان را کاهش می‌دهد، کدامند؟

همیشه شرایطی وجود ندارد که درمان فوری آبسه دندان برای افراد ممکن باشد و افراد نیاز دارند تا درد ناشی از عفونت را به هر نحوی شده زودتر کاهش دهند، لیست کارهایی که می‌تواند به کاهش درد ناشی از عفونت کمک کند، در ادامه بیان شده است:

1. داروهای مسکن مانند ایبوپروفن یا پاراستامول مصرف کنید (کودکان زیر 16 سال نباید آسپرین مصرف کنند)
2. از مصرف غذاها و نوشیدنی‌های شیرین یا خیلی گرم یا سرد خودداری کنید
3. از یک مسواک نرم برای تمیزی دندان‌های خود استفاده کنید
4. غذاهای نرم مانند سوپ، تخم مرغ همزده، پوره سیب زمینی و ماست را بخورید

چگونه بدون مراجعه به دندانپزشک از شر آبسه خلاص شوید؟

درمان خانگی آبسه دندان یکی دیگر از روش‌هایی است که در برخی از مواقع می‌تواند خوب جواب دهد. به‌عنوان مثال درمان خانگی آبسه دندان با جوش شیرین یکی از مرسوم‌ترین آن‌ها است. دقت کنید که ریسک انجام برخی از این روش‌ها با خود افراد است و گاهی ممکن است نتیجه عکس هم بگیرند.

درخصوص درمان خانگی آبسه دندان کودکان لازم است تا دقت و وسواس بیشتری به خرج دهید تا خطرات عفونت باعث آسیب رساندن به دندان‌های شیری کودکان نشود. به طور معمول یک سری مواد گیاهی وجود دارند که برای درمان آبسه مفید هستند، این مواد عبارتند از:

1. شستشو با آب نمک
2. درمان آبسه دندان با نشاسته
3. استفاده از اسانس پونه کوهی
4. به کارگیری سیر یا خمیر آن
5. استفاده از آلوئه‌ورا
6. شستشوی دهان با محلول آب و جوش شیرین
7. کمپرس سرد با یخ

آبسه دندان تا چه زمانی می تواند بدون درمان باقی بماند؟

عفونت دندان یک مورد کاملا اورژانس محسوب می‌شود. اگر لثه یا دندان شما عفونت دارد، باید فورا به دنبال درمان آن باشید. در صورت عدم درمان، آبسه می‌تواند منجر به عفونت و درنهایت در بدن منتشر شود و عوارض جدی و خطرناکی را ایجاد کند. هر چه زودتر این مشکلات درمان شوند، بهتر است!

در صورت عدم درمان، ممکن است چند هفته یا چند ماه طول بکشد تا عفونت به بافت‌های دیگر بدن سرایت کند و عوارضی را ایجاد کند. هنگامی که این اتفاق می‌افتد، ممکن است باعث مرگ افراد هم شود. عواملی مانند سن بالاتر، ابتلا به دیابت یا نقص ایمنی می‌تواند خطر عوارض ناشی از عفونت را افزایش دهد، حتی اگر آبسه دندان بدون درد دارید، لازم است تا آن را در هر صورت درمان کنید تا مشکلات آن گریبان دندان‌های شما را نگیرد!

عوارض آبسه دندان چیست؟

مهم است که هر نوعی از عفونت دندان به سرعت درمان شود، حتی اگر قبلا ترکاندن آبسه دندان را با روش‌های مختلفی انجام داده‌اید. ناحیه مورد نظر باید توسط دندانپزشک معاینه و تمیز شود تا اطمینان حاصل کنید که دیگر عفونت گسترش پیدا نمی‌کند تا درد ناشی از این عفونت زندگی شما را مختل نکند.

در صورت عدم درمان، عفونت می‌تواند به فک و سایر قسمت‌های سر و گردن از جمله مغز شما هم سرایت کند. در موارد نادر حتی می تواند منجر به سپسیس (واکنش بیش از حد سیستم ایمنی بدن نسبت به عفونت) شود.

از دیگر عوارض آبسه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. تب شدید
2. تورم صورت
3. مشکل در بلع
4. ضربان قلب تند
5. گیجی

کارهایی که از ایجاد آبسه دندان جلوگیری می‌کند، کدامند؟

اگر بخواهید از راهکارهای جلوگیری از ایجاد آبسه استفاده کنید، بهتر است بدانید که پیش از هر چیز لازم است حداقل دو بار در روز دندان‌های خود را با خمیردندان حاوی فلوراید مسواک بزنید و بعد از مسواک، دهان خود را آبکشی نکنید. بهتر است :

• دندان‌های خود را هر روز با استفاده از نخ دندان یا مسواک بین دندانی تمیز کنید
• هر 1 تا 3 ماه یکبار مسواک خود را تعویض کنید
• معاینه منظم دندانپزشکی داشته باشید تا زودتر مشکلات دهان و دندان خود را تشخیص دهید
• بلافاصله بعد از مسواک از دهانشویه استفاده نکنید
• سیگار و الکل مصرف نکنید

کلام آخر

آبسه دندان ظاهر کوچک و مظلومی دارد، اما در صورت عدم درمان به موقع می‌تواند عوارض بسیاری را به همراه داشته باشد. اگر دندان شما عفونت شدید دارد، باید ظرف چند روز پس از درمان آن را پاک‌سازی کنید، حتی اگر به نظر می‌رسد که به خودی خود قبلا تخلیه شده است. مهم است که این مسئله را با دندانپزشک خود پیگیری کنید تا مطمئن شوید که عفونت به ناحیه دیگری سرایت نخواهد کرد. شما می‌توانید با رعایت بهداشت دهان و انجام معاینات منظم دندانپزشکی هر شش ماه یکبار خطر آبسه را کاهش دهید.

خدمات زیبایی و درمانی در مشهد؛ کلینیک دندانپزشکی بارانا

“کلینیک بارانا با مجهزترین تجهیزات دندانپزشکی در مشهد امکان انجام انواع خدمات زیبایی و درمانی را برای شما عزیزان فراهم کرده است. ما سخت کار میکنیم تا مطمئن بشیم شما بیشتر میخندید. برای مشاوره رایگان از کارشناسان ما با اطمینان خاطر کمک بخواهید.” شماره‌های تماس: 05137609009 – 09157609009 ساعات پاسخگویی: 9 الی 14 و  17 الی 20

سوالات متداول

آیا آبسه دندان خود به خود از بین می رود؟

آبسه از تجمع چرک در دندان‌ها یا لثه‌ها ایجاد می‌شود؛ بنابراین به خودی خود از بین نمی‌رود و نیاز به درمان فوری دندانپزشک دارد.

آیا آبسه دندان با آنتی بیوتیک از بین می‌ رود؟

هنگامی که از عفونت دندان رنج می‌برید، ممکن است یک راه‌حل آسان مانند مصرف یک دوره آنتی بیوتیک نیاز داشته باشید. البته درنظر داشته باشید که آنتی‌بیوتیک‌ها عفونت دندان شما را به طور کامل درمان نمی‌کنند. عفونت‌های باکتریایی دهان باعث ایجاد آبسه می‌شوند که شامل حفره‌های کوچکی از چرک و بافت مرده در دهان است.

آبسه دندان با چه سرعتی رشد می کند؟

آبسه‌ها می‌توانند در عرض یک یا دو روز پس از اولین علائم عفونت ایجاد شوند، حتی ممکن است در ابتدا از وجود آن‌ها دهان خود آگاه نباشید و در صورت عدم درمان می‌توانند رشد کنند و ماه‌ها یا حتی سال‌ها در دهان شما باقی بمانند.

اگر آبسه در دهان بترکد و آن را قورت دهید چه اتفاقی می افتد؟

ترکیدن یا ترکاندن آبسه دندان یکی از راه‌های درمان آن است، اما اگر آبسه در داخل دهان شما بترکد و شما چرک آن را قورت دهید، ضرری متوجه شما نخواهد بود. در ضمن چرک آبسه در شب هنگام خواب ترشح می‌شود و امری طبیعی است و ربطی به تخلیه ناقص چرک ندارد. درنظ داشته باشید فقط با اعمال فشار می‌توان حد معینی از چرک را از بین برد.

چگونه می‌توان فهمید که آبسه دندان در حال گسترش است؟

آبسه دندان و ورم صورت با یکدیگر ارتباط مستقیم دارند. علائم گسترش عفونت موارد دیگری را هم شامل می‌شود که فرد در صورت دیدن هر یک از این علائم باید فورا به دندانپزشک مراجعه کند. این علائم شامل درد دهان و دندان، مشکل در بلع و درد در قسمت گونه و گردن است.

آیا خالی کردن چرک آبسه برای درمان آن کافی است؟

خیر، با وجود خارج شدن چرک باز هم باید به دندانپزشک مراجعه کنید تا درمان مناسب برای شما انجام شود. با ترکاندن آبسه تنها حد معینی از چرک آن خارج می شود.

دانلود PDF مقاله انواع آبسه دندان و روش های درمان آن

برای دسترسی به این مقاله در حالت آفلاین فایل pdf آن در اختیار شما عزیزان گرفته است. برای مطالعه فایل PDF اینجا را کلیک کنید:

دانلود فایل PDF مقاله انواع آبسه دندان و روش های درمان آن